Gameverslaving

Gameverslaving

Voor de meeste gamers is gamen een leuke hobby. Zij ervaren er weinig of geen problemen door.

Een kleine groep mensen gamet erg veel en raakt wél in de problemen. Het is dan moeilijk om controle te houden over het gamen. Gamen kan een manier zijn om problemen in het dagelijks leven uit de weg te gaan. Iemand kan bijvoorbeeld meer gaan gamen omdat er problemen zijn binnen het gezin. Of omdat het op school niet goed gaat. En wanneer iemand veel gaat gamen kan dat deze problemen erger maken. Of er kunnen nieuwe problemen ontstaan. Bijvoorbeeld omdat iemand lichamelijke klachten krijgt van het vele gamen. Als het gamen problemen geeft of iemand gamet veel vanwege problemen, kan minderen of (tijdelijk) stoppen met gamen erg moeilijk zijn.

Er zijn dus mensen zonder problemen door gamen, mensen met lichte en mensen met zware problemen door gamen. Maar als iemand veel gamet, hoe weet je bij welke groep iemand hoort?

Problematisch gamen of gamestoornis?

De Wereldgezondheidsorganisatie (ICD-11) verdeelt problematische gamers op in twee groepen. Gamers kunnen last hebben van lichte problemen en van zware problemen door gamen.

• Lichte problemen door gamen worden problematisch gamen of risicovol gamen genoemd.
• Zware problemen door gamen worden een gamestoornis of ‘gameverslaving’ genoemd.

1. Problematisch gamen/risicovol gamen

Gamers die lichte problemen ervaren door gamen zijn niet verslaafd. Wel zorgt hun gamegedrag ervoor dat ze risico lopen op lichamelijke, sociale of mentale problemen. Deze gamers lopen meer risico op zware problemen doordat ze bijvoorbeeld:

• veel tijd aan gamen besteden;
• andere activiteiten verwaarlozen (bijvoorbeeld werk/school- en sociale activiteiten);
• riskant gedrag laten zien dat met gamen samengaat (zoals een verkeerde houding, wat tot lichamelijke klachten kan leiden; of te veel geld uitgeven in een game);
• blijven gamen, ook al weten ze dat het er negatieve gevolgen of problemen ontstaan door het gamen.

Het grotere risico op problemen door gamen kan door één of meerdere van bovenstaande dingen komen.

2. Een gamestoornis of ‘gameverslaving’

Gamers die langer dan een jaar zware problemen ervaren door gamen, hebben een gamestoornis of ‘gameverslaving’. Iemand met een gamestoornis:

• heeft weinig controle over de hoe veel en vaak hij/zij gamet;
• kiest gamen boven (bijna) elke andere activiteit;
• blijft gamen of gaat steeds meer gamen. Ook al zorgt het gamen voor ernstige lichamelijke, sociale of mentale problemen.

Hoe herken je problematisch gamen?

Het aantal uren dat iemand gamet bepaalt niet alleen of iemand problematisch gamet. De volgende punten kunnen er op wijzen dat er problemen ontstaan met het gamen:

• Minder balans: andere activiteiten laten vallen om te kunnen gamen (bijvoorbeeld werk, school of sport)
• Het erg moeilijk vinden om te stoppen met gamen
• Langer en meer gamen dan je van plan was
• Gamen terwijl het eigenlijk niet meer leuk is om te spelen
• Aanhoudende gevoelens van eenzaamheid, gespannenheid of somberheid
• Minder goed voor jezelf zorgen, zoals te weinig slapen of te weinig eten
• Gamen gebruiken om negatieve gevoelens (hulpeloosheid, schuld, angst) minder of niet te voelen

Met deze zelftest kom je er achter of gamen voor jou een leuke hobby is of en probleem.

Lees hier meer over wat je kan doen als het uit de hand loopt.

Gameverslaving – bestaat het echt?

We weten dat er mensen zijn die problemen ervaren én veel gamen. Ongeveer 4 procent van de jongeren gamet problematisch.¹Dat bleek uit dit onderzoek Een nog veel kleinere groep heeft voor een lange tijd zware problemen met gamen. In 2015 meldden zich in Nederland 537 personen bij de verslavingszorg voor een behandeling voor problemen met gamen.²Dat blijkt uit dit rapport over aanmeldingen bij de verslavingszorg

Maar er is nog veel onduidelijk. Kun je wel echt spreken van een echte verslaving aan gamen? Problematisch gamen ontstaat vaak door problemen in het dagelijks leven. Bijvoorbeeld door problemen thuis of op school. Iemand kan erg veel gaan gamen om die problemen uit de weg te gaan. Het gamen zelf is hier dus niet het probleem dat moet worden aangepakt. Maar door iemand gameverslaafd te noemen, kan het lijken alsof het gamen het probleem is. Dit kan ervoor zorgen dat iemand niet de juiste hulp krijgt.

Ook is het niet duidelijk of ‘gameverslaving’ echt een mentale stoornis of ziekte is, net zoals verslaving aan alcohol of drugs. Volgens het handboek voor psychologen en psychiaters, de DSM-V is ‘gameverslaving’ niet een mentale stoornis. Wel wordt sinds 2013 ‘internetgamingstoornis’ genoemd als aandoening waar meer onderzoek naar gedaan moet worden.

Lees hier meer over de onduidelijkheid over gameverslaving.

Behandeling van gameverslaving

Er is weinig onderzoek gedaan over hoe je gameverslaving of problemen met gamen het beste kunt behandelen. In de verslavingszorg is de behandeling van gameverslaving vaak vergelijkbaar met die van andere verslavingen. Zoals bijvoorbeeld verslaving aan alcohol of drugs. Ook medicijnen kunnen hierbij soms helpen. In de behandeling wordt aandacht besteed aan:

• het versterken van de controle over het gamegedrag;
• het leren om problemen beter op te lossen;
• het inzicht krijgen in waarom iemand gamet.

Soms kijkt de behandelaar samen met de cliënt naar activiteiten die in plaats kunnen komen van het gamen. Denk aan een nieuwe hobby of het uitbreiden van sociale contacten. Ook is er vaak aandacht voor de sociale omgeving.. De relaties met familie en vrienden kunnen namelijk ook invloed hebben op het gamen.

Verder is het belangrijk om ouders ondersteuning te bieden. En om hen informatie te geven over gamen. Ouders kunnen een rol spelen in:

• het in de gaten houden van het gamegedrag;
• het stellen van grenzen;
• het aanmoedigen van andere activiteiten.

Klik hier voor meer tips voor ouders.

In de verslavingszorg is het belangrijk om te kijken naar andere mentale problemen naast de gameverslaving. Autisme en ADHD komen bijvoorbeeld regelmatig voor bij gamers met een verslaving. Ook kunnen gamers last hebben van sombere gevoelens of angst. Het is voor behandelaars belangrijk om te achterhalen welke rol het gamen speelt bij deze andere problemen. Gamet iemand heel veel omdat iemand depressief is? Of is iemand depressief omdat iemand veel gamet?

Klik hier voor een overzicht en contactgegevens van instellingen voor verslavingszorg.